YOL PERFORMANSI
Lastik Basıncı
Lastiği her zaman doğru basınçla şişirmek gereklidir. Lastiklerinizin hava basıncını her hafta lastikleriniz soğukken kontrol ettiğinizden emin olun. Genelde motosiklet sürücüleri motosikletlerinin her şeyiyle kendileri uğraşmayı severken nadiren lastik basınçlarını kontrol ederler. Doğru basınç motosikletin kullanımı için kritik bir öneme sahiptir. Lastiği aşırı şişirmek ya da basıncın fazla olması sürüş konforunuzun düşmesine ve lastiğin yola temas yüzeyinin azalmasına neden olur. Lastiği az şişirmek ya da basıncın az olması ise motosikletin kullanımını zayıflatacak ve motosiklet yalpa yapmaya başlayacaktır. Yanlış ve yetersiz lastik basıncı; lastiğin çabuk aşınmasına, yakıt tüketiminin artmasına, daha düşük bir son hıza ve motosiklet üzerinde daha az kontrol sahibi olmasına neden olacaktır. Lastiğinizin basıncını haftalık olarak kontrol etmeyi unutmayın. Motosikletin kullanım kitapçığında (kılavuzunda) doğru basınç ölçülerini bulabilirsiniz. Metzeler’da (Motolastik) yer alan bilgileri sadece örnek olarak alın. Not: Tavsiye edilen lastik basıncı başka alanlarda (otoban, pist ya da arazi) kullanmak için değiştirildiğinde; yolda sürmek için tekrar doğru basınç değerlerine getirilmelidir.
Yük ve Hız Endeksi
Yük ve hız endeksi lastiğin ebat tanımında bulunmaktadır. Lastiğin yük endeksi; bir endeks numarası ile tanımlanmıştır ve aşılmamalıdır ( aracın istiap haddine uyun). İstiad haddi uzun yolculuklarda artçı, yan çantalar, depo çantası vs. ile birlikte aşılması muhtemeldir.
Rodaj
En iyi performansı alabilmek için yeni lastikler ilk 100-200 km’de dikkatlice kullanılmalıdır. Rodaj döneminde ani hızlanma ve ani frenlemeden ayrıca keskin dönüşlerden kaçınılmalıdır.
Diş Derinliği
Yasal olarak lastik ülkenin yürürlükteki kanunlarına göre değiştirilmelidir. Metzeler; diş derinliği 2mm’i altına indiğinde değiştirilmesini tavsiye eder.
Lastiği her zaman doğru basınçla şişirmek gereklidir. Lastiklerinizin hava basıncını her hafta lastikleriniz soğukken kontrol ettiğinizden emin olun. Genelde motosiklet sürücüleri motosikletlerinin her şeyiyle kendileri uğraşmayı severken nadiren lastik basınçlarını kontrol ederler. Doğru basınç motosikletin kullanımı için kritik bir öneme sahiptir. Lastiği aşırı şişirmek ya da basıncın fazla olması sürüş konforunuzun düşmesine ve lastiğin yola temas yüzeyinin azalmasına neden olur. Lastiği az şişirmek ya da basıncın az olması ise motosikletin kullanımını zayıflatacak ve motosiklet yalpa yapmaya başlayacaktır. Yanlış ve yetersiz lastik basıncı; lastiğin çabuk aşınmasına, yakıt tüketiminin artmasına, daha düşük bir son hıza ve motosiklet üzerinde daha az kontrol sahibi olmasına neden olacaktır. Lastiğinizin basıncını haftalık olarak kontrol etmeyi unutmayın. Motosikletin kullanım kitapçığında (kılavuzunda) doğru basınç ölçülerini bulabilirsiniz. Metzeler’da (Motolastik) yer alan bilgileri sadece örnek olarak alın. Not: Tavsiye edilen lastik basıncı başka alanlarda (otoban, pist ya da arazi) kullanmak için değiştirildiğinde; yolda sürmek için tekrar doğru basınç değerlerine getirilmelidir.
Yük ve Hız Endeksi
Yük ve hız endeksi lastiğin ebat tanımında bulunmaktadır. Lastiğin yük endeksi; bir endeks numarası ile tanımlanmıştır ve aşılmamalıdır ( aracın istiap haddine uyun). İstiad haddi uzun yolculuklarda artçı, yan çantalar, depo çantası vs. ile birlikte aşılması muhtemeldir.
Rodaj
En iyi performansı alabilmek için yeni lastikler ilk 100-200 km’de dikkatlice kullanılmalıdır. Rodaj döneminde ani hızlanma ve ani frenlemeden ayrıca keskin dönüşlerden kaçınılmalıdır.
Diş Derinliği
Yasal olarak lastik ülkenin yürürlükteki kanunlarına göre değiştirilmelidir. Metzeler; diş derinliği 2mm’i altına indiğinde değiştirilmesini tavsiye eder.
YENİ LASTİKLER
Yeni iç lastikli lastikler takılırken, iç lastikler tam yerleştirilmelidir. Yeni tubeless takıldığı zaman güvenlik gerekçesi ile supaplar da değiştirilmelidir. Sürekli yüksek hızlı motosiklet sürüşünde; hızlanma ve frenlemeler yüzünden oluşan merkezkaç kuvveti supapların 90 dereceye kadar eğilmesine neden olmaktadır. Bu yüzden kısa supaplar kullanılması gerekmektedir. 200 km/s'in üzerindeki hızlarda yapılan testlerde, supap yayınının ön yüklemesinin, supap gövdesi üzerine binen yüksek merkezkaç kuvvetleri nedeni ile, supabı kapalı tutmaya yetmediği görülmüştür. Kısa supaplar uzun olanlara kıyasla daha yüksek ön yükleme değerine sahiptir. Kırmızı teflon halkalı olan kısa supaplar daha da iyidir. Bu modellerin supap yayları daha yüksek ön yüklemeye sahiptir. Hangi model supap kullanılırsa kullanılsın, supap kapağının sıkıca kapatılması gerekmektedir. Metzeler sadece kauçuk kaplamalı supap kapağı kullanılmasını tavsiye etmektedir. Eğer şu kısıtlamalara uyulursa, Metzeler iç lastiksiz lastikler, iç lastikli jantlara uyumlu hale gelebilmektedir: Sadece Metzeler iç lastiklerini kullanın. İç lastik yerleştirilmiş iç lastiksiz lastiklerin izin verilen maksimum hızı 230km/h ile sınırlıdır. Araç üreticisinin mevcut yönetmeliklerine uyulmalıdır.
LASTİK MONTAJI
Lastik Montajı – Önemli Bilgiler – Uyarılar
Onaylı lastik üreticilerinin ürettiği lastikler motosikletlerde kullanılmalıdır. Aksi takdirde tehlikeli sonuçlar doğabilecek olaylar yaşanabilir. Lastiğin yanlarında yön gösteren oklar olup olmadığını kontrol edilmelidir. Eğer varsa ok lastiğin dönme yönünü gösterecek şekilde lastik montajı yapılmalıdır. Bazı Metzeler lastiklerin yanaklarında kırmızı bir nokta bulunur. Burası lastiğin en hafif noktasını göstermekte olup supaba karşılık gelecek şekilde takılmalıdır. Lastiğin janta montajı yapılırken; lastik damağının uygun olan montaj pastası kullanılmalıdır. Lastiğin topuğunu oturtmak için; supap iğnesi sökülür ve lastik şişirilir. Güvenlik gereği lastik 42 psi(2.9 bar)’dan daha fazla şişirilmemelidir; scooter lastikleri içinse normal basıncın 1.5 katından daha fazla şişirilmemesi gerekmektedir. Lastiğin tekrar montesinde supabın doğru biçimde yerleştirildiğinden ve doğru basınçla şişirildiğinden emin olun. Lastiğin düzgün yerleştirildiğinden damaktaki kontrol çizgilerine bakarak emin olun. Eğer düzgün yerleştirilmediyse lastiğinizi indirecek ve aynı işlemleri tekrar yapmak zorunda kalacaksınız.
Lastik Balansı
Lastikler gibi elastik nesneler tamamen yuvarlak veya balanslı olarak üretilemezler. Bu yüzden her zaman yeni lastik takıldığında balans ayarı yapılması gerekmektedir. İki farklı balans ayarı vardır; sabit ve dinamik. Sabit balans teker döndürülmeden yapılır. Dinamik balans sadece dönen bir tekerlekte yapılır ayrıca tekerleğin merkezinde oluşan kitlesel sapmayı da ölçer. Metzeler 2.5 inch’ten geniş jantlarda dinamik balansı tavsiye eder.
Lastik Hizalaması
Arka lastiğiniz söküldüğünde ya da zincir ayarlandığında lastiğin hizasını her zaman kontrol edin. Hizalanmamış lastik; lastiğin aşınmasına, ömrünün kısalmasına ayrıca da dönüşlerde ve virajlarda sorun yaratır.
Lastiklerin Muhafaza Edilmesi
Lastikler serin, kuru, karanlık ve de orta derecede havalandırılan bir yerde saklanmalıdır. Depolanan sıcaklığın yeri değişmemeli 25 santigrat derecenin altında tutulmalıdır. Doğrudan baca borulardan ve de radyatörlerden uzak tutulmalıdır. Ozon; lastik yaşlanmasını hızlandıracaktır, bu yüzden daha yüksek miktarda ozon üreten elektrik motorları vb. gibi elektriksel deşarj yapabilecek aletlerin yanında depolamayın. Yağ ya da benzin gibi şeylerin teması lastiğin kauçuk yapısının bozulmasına neden olup kullanıma uygunsuz hale getirebilir. Böyle bir durumda hemen temiz bir bezle lastiği temizleyin.
Onaylı lastik üreticilerinin ürettiği lastikler motosikletlerde kullanılmalıdır. Aksi takdirde tehlikeli sonuçlar doğabilecek olaylar yaşanabilir. Lastiğin yanlarında yön gösteren oklar olup olmadığını kontrol edilmelidir. Eğer varsa ok lastiğin dönme yönünü gösterecek şekilde lastik montajı yapılmalıdır. Bazı Metzeler lastiklerin yanaklarında kırmızı bir nokta bulunur. Burası lastiğin en hafif noktasını göstermekte olup supaba karşılık gelecek şekilde takılmalıdır. Lastiğin janta montajı yapılırken; lastik damağının uygun olan montaj pastası kullanılmalıdır. Lastiğin topuğunu oturtmak için; supap iğnesi sökülür ve lastik şişirilir. Güvenlik gereği lastik 42 psi(2.9 bar)’dan daha fazla şişirilmemelidir; scooter lastikleri içinse normal basıncın 1.5 katından daha fazla şişirilmemesi gerekmektedir. Lastiğin tekrar montesinde supabın doğru biçimde yerleştirildiğinden ve doğru basınçla şişirildiğinden emin olun. Lastiğin düzgün yerleştirildiğinden damaktaki kontrol çizgilerine bakarak emin olun. Eğer düzgün yerleştirilmediyse lastiğinizi indirecek ve aynı işlemleri tekrar yapmak zorunda kalacaksınız.
Lastik Balansı
Lastikler gibi elastik nesneler tamamen yuvarlak veya balanslı olarak üretilemezler. Bu yüzden her zaman yeni lastik takıldığında balans ayarı yapılması gerekmektedir. İki farklı balans ayarı vardır; sabit ve dinamik. Sabit balans teker döndürülmeden yapılır. Dinamik balans sadece dönen bir tekerlekte yapılır ayrıca tekerleğin merkezinde oluşan kitlesel sapmayı da ölçer. Metzeler 2.5 inch’ten geniş jantlarda dinamik balansı tavsiye eder.
Lastik Hizalaması
Arka lastiğiniz söküldüğünde ya da zincir ayarlandığında lastiğin hizasını her zaman kontrol edin. Hizalanmamış lastik; lastiğin aşınmasına, ömrünün kısalmasına ayrıca da dönüşlerde ve virajlarda sorun yaratır.
Lastiklerin Muhafaza Edilmesi
Lastikler serin, kuru, karanlık ve de orta derecede havalandırılan bir yerde saklanmalıdır. Depolanan sıcaklığın yeri değişmemeli 25 santigrat derecenin altında tutulmalıdır. Doğrudan baca borulardan ve de radyatörlerden uzak tutulmalıdır. Ozon; lastik yaşlanmasını hızlandıracaktır, bu yüzden daha yüksek miktarda ozon üreten elektrik motorları vb. gibi elektriksel deşarj yapabilecek aletlerin yanında depolamayın. Yağ ya da benzin gibi şeylerin teması lastiğin kauçuk yapısının bozulmasına neden olup kullanıma uygunsuz hale getirebilir. Böyle bir durumda hemen temiz bir bezle lastiği temizleyin.
HASAR & ONARIM
Lastik Onarımı
Tubeless lastikler: Farklı ulusal hükümetlerin özel düzenlemeleri nedeniyle, lastik onarımına ilişkin genel bir tavsiye veremiyoruz. Ülkenizin düzenlemeleri hakkında bilgi için lütfen distribütörünüze başvurun. Bir lastiği tamir etmenize izin veriliyorsa, yalnızca diş bölgesiyle sınırlı olan küçük delinmeleri mantar başlı tip bir tapa kullanarak onarmanızı öneririz. Tamirci, tamirden ve tamir edilen lastikle ilgili olarak kullanıcıya verilen her türlü talimattan münhasıran sorumludur. Onarılmış iç lastiksiz lastikler asla iç lastik ile kullanılmamalıdır. Tüp tipi lastikler: İç lastik tamirine izin verilmez. Patlak iç lastikli lastiklere yeni bir iç lastik takılmalıdır. Delinmişse, değiştirilmesine ek olarak, lastik ve jant bir uzman tarafından incelenmelidir. Lastikteki delinme lokal vulkanizasyon ile onarılmalıdır, nemin lastik muhafazasına saldırmasını önlemek için bir lastik tamircisi tarafından gerçekleştirilir. Tamirci, tamir edilen lastiğin tamiri ve her türlü muayenesinden kullanıcıya karşı sorumludur.
Yeniden Diş Açma
Performans ve güvenlik üzerinde olumsuz bir etkisi olabileceğinden, motosiklet lastiklerinin diş deseninin yeniden açılmasına veya kesilmesine izin verilmez.
LASTİK YAPILARI
Farklı Yapılar
Üç farklı yapı tipimiz var: çapraz (çapraz katlı olarak da adlandırılır) lastikler (“-”), çapraz kuşaklı lastikler (“B”) ve radyal lastikler (“R”). Lastiğin yan ve çevresel kuvvetleri taşıma yeteneği, her farklı yapı tipi için farklılık gösterir. Bu nedenle, farklı yapı türlerinin bir kombinasyonu motosikletin performansını etkileyebilir. Yalnızca motosiklet üreticilerinin donanım tablolarında listelenen lastik kombinasyonlarına izin verilir.
Farklı Desenler
Metzeler, ön ve arka lastiklerin birbirini tamamlayabilmesi için farklı profillerde ve farklı kullanım türleri için hem ön hem de arka lastikler sunar. Örneğin, bir yol lastiği ile arazi lastiği takılmasına izin verilmez.
Ön ve Arka Marka
Farklı marka ön ve arka lastiklerin aynı anda kullanılması sorunlara neden olabilir. Ne yazık ki, Metzeler lastiklerini tüm rakiplerimizin lastikleriyle birlikte test edemiyoruz ve bu nedenle, güvenlik nedenleriyle, Metzeler lastiklerini hem ön hem de arkada kullanmanızı öneririz.
Lastik Yapısı
Çapraz Katlı (Konvansiyonel) Yapı
Hem konvansiyonel hem de çapraz-katlı olarak bilinen bu karkas, kauçuk kaplı kumaş şeritlerin üst üste bindirildiği katmanlardan ibarettir. Bu katmanların çaprazlama açısı, sayısı ve yapıldığı malzeme, farklı dinamik özellikler ile istenilen hız ve yük kapasitelerine göre değişiklik gösterebilir.
0° Çelik Kuşaklı Radyal
Pantentli bir teknolojidir. Tek katmandan ibaret bir kuşak, karkasın çevresi boyunca lastiğin dönüş yönü doğrultusunda sarılarak 0°’ye yakın bir açıya ulaşır.
0° çelik kuşağın avantajları, aşırı yüksek rijitliğinde ve sarma aralığının ayarlanabilir olmasında yatar ki bu da omuzlardan taç kısmına değişen seviyede rijitlik verilmesine imkân tanımaktadır.
Pantentli bir teknolojidir. Tek katmandan ibaret bir kuşak, karkasın çevresi boyunca lastiğin dönüş yönü doğrultusunda sarılarak 0°’ye yakın bir açıya ulaşır.
0° çelik kuşağın avantajları, aşırı yüksek rijitliğinde ve sarma aralığının ayarlanabilir olmasında yatar ki bu da omuzlardan taç kısmına değişen seviyede rijitlik verilmesine imkân tanımaktadır.
Konvansiyonel Kuşaklı
Bu yapı, kovansiyonel (şivli) kuşak adı verilen iki veya daha fazla katmanla kaplanmış konvansiyonel bir karkastan ibarettir. Karkas ile kuşak arasındaki fark yapıldıkları malzeme ve görevleridir: karkasın ana görevi lastiğe rijitliğini ve yük taşıma kapasitesini kazandırmak iken genellikle aramid liften üretilen kuşak ise merkez-kaç kuvvetlerinden kaynaklanan dinamik deformasyonu azaltmaktır.
Konvansiyonel Kuşaklı Radyal
Bu yapı ise konvansiyonel bir kuşak bindirilmiş radyal bir karkastan ibarettir.
Konvansiyonel kuşaklı lastikten başlıca farkı, radyal döşenmiş karkas yapısıdır. Bu da iplerinin bir topuk telinden diğerine, lastiğin etrafında radyal olarak sarılmış olması anlamına gelmektedir. Bu şekilde viraj kararlılığı, daha düşük ağırlık ve yüksek hız performansı bakımından sağladığı büyük avantajlar ile düşük kesitli lastikler mümkün olabilmektedir. Aşırı yüksek rijitliği ve sarma aralığının ayarlanabilir olması, lastiğe omuzlardan taç kısmına değişen seviyede rijitlik verilmesine imkân vermektedir.