YOL PERFORMANSI
Lastik Basıncı
LastiÄŸi her zaman doÄŸru basınçla ÅŸiÅŸirmek gereklidir. Lastiklerinizin hava basıncını her hafta lastikleriniz soÄŸukken kontrol ettiÄŸinizden emin olun. Genelde motosiklet sürücüleri motosikletlerinin her ÅŸeyiyle kendileri uÄŸraÅŸmayı severken nadiren lastik basınçlarını kontrol ederler. DoÄŸru basınç motosikletin kullanımı için kritik bir öneme sahiptir. LastiÄŸi aşırı ÅŸiÅŸirmek ya da basıncın fazla olması sürüş konforunuzun düşmesine ve lastiÄŸin yola temas yüzeyinin azalmasına neden olur. LastiÄŸi az ÅŸiÅŸirmek ya da basıncın az olması ise motosikletin kullanımını zayıflatacak ve motosiklet yalpa yapmaya baÅŸlayacaktır. Yanlış ve yetersiz lastik basıncı; lastiÄŸin çabuk aşınmasına, yakıt tüketiminin artmasına, daha düşük bir son hıza ve motosiklet üzerinde daha az kontrol sahibi olmasına neden olacaktır. LastiÄŸinizin basıncını haftalık olarak kontrol etmeyi unutmayın. Motosikletin kullanım kitapçığında (kılavuzunda) doÄŸru basınç ölçülerini bulabilirsiniz. Metzeler’da (Motolastik) yer alan bilgileri sadece örnek olarak alın. Not: Tavsiye edilen lastik basıncı baÅŸka alanlarda (otoban, pist ya da arazi) kullanmak için deÄŸiÅŸtirildiÄŸinde; yolda sürmek için tekrar doÄŸru basınç deÄŸerlerine getirilmelidir.
Yük ve Hız Endeksi
Yük ve hız endeksi lastiğin ebat tanımında bulunmaktadır. Lastiğin yük endeksi; bir endeks numarası ile tanımlanmıştır ve aşılmamalıdır ( aracın istiap haddine uyun). İstiad haddi uzun yolculuklarda artçı, yan çantalar, depo çantası vs. ile birlikte aşılması muhtemeldir.
Rodaj
En iyi performansı alabilmek için yeni lastikler ilk 100-200 km’de dikkatlice kullanılmalıdır. Rodaj döneminde ani hızlanma ve ani frenlemeden ayrıca keskin dönüşlerden kaçınılmalıdır.
DiÅŸ DerinliÄŸi
Yasal olarak lastik ülkenin yürürlükteki kanunlarına göre deÄŸiÅŸtirilmelidir. Metzeler; diÅŸ derinliÄŸi 2mm’i altına indiÄŸinde deÄŸiÅŸtirilmesini tavsiye eder.
LastiÄŸi her zaman doÄŸru basınçla ÅŸiÅŸirmek gereklidir. Lastiklerinizin hava basıncını her hafta lastikleriniz soÄŸukken kontrol ettiÄŸinizden emin olun. Genelde motosiklet sürücüleri motosikletlerinin her ÅŸeyiyle kendileri uÄŸraÅŸmayı severken nadiren lastik basınçlarını kontrol ederler. DoÄŸru basınç motosikletin kullanımı için kritik bir öneme sahiptir. LastiÄŸi aşırı ÅŸiÅŸirmek ya da basıncın fazla olması sürüş konforunuzun düşmesine ve lastiÄŸin yola temas yüzeyinin azalmasına neden olur. LastiÄŸi az ÅŸiÅŸirmek ya da basıncın az olması ise motosikletin kullanımını zayıflatacak ve motosiklet yalpa yapmaya baÅŸlayacaktır. Yanlış ve yetersiz lastik basıncı; lastiÄŸin çabuk aşınmasına, yakıt tüketiminin artmasına, daha düşük bir son hıza ve motosiklet üzerinde daha az kontrol sahibi olmasına neden olacaktır. LastiÄŸinizin basıncını haftalık olarak kontrol etmeyi unutmayın. Motosikletin kullanım kitapçığında (kılavuzunda) doÄŸru basınç ölçülerini bulabilirsiniz. Metzeler’da (Motolastik) yer alan bilgileri sadece örnek olarak alın. Not: Tavsiye edilen lastik basıncı baÅŸka alanlarda (otoban, pist ya da arazi) kullanmak için deÄŸiÅŸtirildiÄŸinde; yolda sürmek için tekrar doÄŸru basınç deÄŸerlerine getirilmelidir.
Yük ve Hız Endeksi
Yük ve hız endeksi lastiğin ebat tanımında bulunmaktadır. Lastiğin yük endeksi; bir endeks numarası ile tanımlanmıştır ve aşılmamalıdır ( aracın istiap haddine uyun). İstiad haddi uzun yolculuklarda artçı, yan çantalar, depo çantası vs. ile birlikte aşılması muhtemeldir.
Rodaj
En iyi performansı alabilmek için yeni lastikler ilk 100-200 km’de dikkatlice kullanılmalıdır. Rodaj döneminde ani hızlanma ve ani frenlemeden ayrıca keskin dönüşlerden kaçınılmalıdır.
DiÅŸ DerinliÄŸi
Yasal olarak lastik ülkenin yürürlükteki kanunlarına göre deÄŸiÅŸtirilmelidir. Metzeler; diÅŸ derinliÄŸi 2mm’i altına indiÄŸinde deÄŸiÅŸtirilmesini tavsiye eder.
YENÄ° LASTÄ°KLER
Yeni iç lastikli lastikler takılırken, iç lastikler tam yerleştirilmelidir. Yeni tubeless takıldığı zaman güvenlik gerekçesi ile supaplar da değiştirilmelidir. Sürekli yüksek hızlı motosiklet sürüşünde; hızlanma ve frenlemeler yüzünden oluşan merkezkaç kuvveti supapların 90 dereceye kadar eğilmesine neden olmaktadır. Bu yüzden kısa supaplar kullanılması gerekmektedir. 200 km/s'in üzerindeki hızlarda yapılan testlerde, supap yayınının ön yüklemesinin, supap gövdesi üzerine binen yüksek merkezkaç kuvvetleri nedeni ile, supabı kapalı tutmaya yetmediği görülmüştür. Kısa supaplar uzun olanlara kıyasla daha yüksek ön yükleme değerine sahiptir. Kırmızı teflon halkalı olan kısa supaplar daha da iyidir. Bu modellerin supap yayları daha yüksek ön yüklemeye sahiptir. Hangi model supap kullanılırsa kullanılsın, supap kapağının sıkıca kapatılması gerekmektedir. Metzeler sadece kauçuk kaplamalı supap kapağı kullanılmasını tavsiye etmektedir. Eğer şu kısıtlamalara uyulursa, Metzeler iç lastiksiz lastikler, iç lastikli jantlara uyumlu hale gelebilmektedir: Sadece Metzeler iç lastiklerini kullanın. İç lastik yerleştirilmiş iç lastiksiz lastiklerin izin verilen maksimum hızı 230km/h ile sınırlıdır. Araç üreticisinin mevcut yönetmeliklerine uyulmalıdır.
LASTÄ°K MONTAJI
Lastik Montajı – Önemli Bilgiler – Uyarılar
Onaylı lastik üreticilerinin ürettiÄŸi lastikler motosikletlerde kullanılmalıdır. Aksi takdirde tehlikeli sonuçlar doÄŸabilecek olaylar yaÅŸanabilir. LastiÄŸin yanlarında yön gösteren oklar olup olmadığını kontrol edilmelidir. EÄŸer varsa ok lastiÄŸin dönme yönünü gösterecek ÅŸekilde lastik montajı yapılmalıdır. Bazı Metzeler lastiklerin yanaklarında kırmızı bir nokta bulunur. Burası lastiÄŸin en hafif noktasını göstermekte olup supaba karşılık gelecek ÅŸekilde takılmalıdır. LastiÄŸin janta montajı yapılırken; lastik damağının uygun olan montaj pastası kullanılmalıdır. LastiÄŸin topuÄŸunu oturtmak için; supap iÄŸnesi sökülür ve lastik ÅŸiÅŸirilir. Güvenlik gereÄŸi lastik 42 psi(2.9 bar)’dan daha fazla ÅŸiÅŸirilmemelidir; scooter lastikleri içinse normal basıncın 1.5 katından daha fazla ÅŸiÅŸirilmemesi gerekmektedir. LastiÄŸin tekrar montesinde supabın doÄŸru biçimde yerleÅŸtirildiÄŸinden ve doÄŸru basınçla ÅŸiÅŸirildiÄŸinden emin olun. LastiÄŸin düzgün yerleÅŸtirildiÄŸinden damaktaki kontrol çizgilerine bakarak emin olun. EÄŸer düzgün yerleÅŸtirilmediyse lastiÄŸinizi indirecek ve aynı iÅŸlemleri tekrar yapmak zorunda kalacaksınız.
Lastik Balansı
Lastikler gibi elastik nesneler tamamen yuvarlak veya balanslı olarak üretilemezler. Bu yüzden her zaman yeni lastik takıldığında balans ayarı yapılması gerekmektedir. Ä°ki farklı balans ayarı vardır; sabit ve dinamik. Sabit balans teker döndürülmeden yapılır. Dinamik balans sadece dönen bir tekerlekte yapılır ayrıca tekerleÄŸin merkezinde oluÅŸan kitlesel sapmayı da ölçer. Metzeler 2.5 inch’ten geniÅŸ jantlarda dinamik balansı tavsiye eder.
Lastik Hizalaması
Arka lastiğiniz söküldüğünde ya da zincir ayarlandığında lastiğin hizasını her zaman kontrol edin. Hizalanmamış lastik; lastiğin aşınmasına, ömrünün kısalmasına ayrıca da dönüşlerde ve virajlarda sorun yaratır.
Lastiklerin Muhafaza Edilmesi
Lastikler serin, kuru, karanlık ve de orta derecede havalandırılan bir yerde saklanmalıdır. Depolanan sıcaklığın yeri değişmemeli 25 santigrat derecenin altında tutulmalıdır. Doğrudan baca borulardan ve de radyatörlerden uzak tutulmalıdır. Ozon; lastik yaşlanmasını hızlandıracaktır, bu yüzden daha yüksek miktarda ozon üreten elektrik motorları vb. gibi elektriksel deşarj yapabilecek aletlerin yanında depolamayın. Yağ ya da benzin gibi şeylerin teması lastiğin kauçuk yapısının bozulmasına neden olup kullanıma uygunsuz hale getirebilir. Böyle bir durumda hemen temiz bir bezle lastiği temizleyin.
Onaylı lastik üreticilerinin ürettiÄŸi lastikler motosikletlerde kullanılmalıdır. Aksi takdirde tehlikeli sonuçlar doÄŸabilecek olaylar yaÅŸanabilir. LastiÄŸin yanlarında yön gösteren oklar olup olmadığını kontrol edilmelidir. EÄŸer varsa ok lastiÄŸin dönme yönünü gösterecek ÅŸekilde lastik montajı yapılmalıdır. Bazı Metzeler lastiklerin yanaklarında kırmızı bir nokta bulunur. Burası lastiÄŸin en hafif noktasını göstermekte olup supaba karşılık gelecek ÅŸekilde takılmalıdır. LastiÄŸin janta montajı yapılırken; lastik damağının uygun olan montaj pastası kullanılmalıdır. LastiÄŸin topuÄŸunu oturtmak için; supap iÄŸnesi sökülür ve lastik ÅŸiÅŸirilir. Güvenlik gereÄŸi lastik 42 psi(2.9 bar)’dan daha fazla ÅŸiÅŸirilmemelidir; scooter lastikleri içinse normal basıncın 1.5 katından daha fazla ÅŸiÅŸirilmemesi gerekmektedir. LastiÄŸin tekrar montesinde supabın doÄŸru biçimde yerleÅŸtirildiÄŸinden ve doÄŸru basınçla ÅŸiÅŸirildiÄŸinden emin olun. LastiÄŸin düzgün yerleÅŸtirildiÄŸinden damaktaki kontrol çizgilerine bakarak emin olun. EÄŸer düzgün yerleÅŸtirilmediyse lastiÄŸinizi indirecek ve aynı iÅŸlemleri tekrar yapmak zorunda kalacaksınız.
Lastik Balansı
Lastikler gibi elastik nesneler tamamen yuvarlak veya balanslı olarak üretilemezler. Bu yüzden her zaman yeni lastik takıldığında balans ayarı yapılması gerekmektedir. Ä°ki farklı balans ayarı vardır; sabit ve dinamik. Sabit balans teker döndürülmeden yapılır. Dinamik balans sadece dönen bir tekerlekte yapılır ayrıca tekerleÄŸin merkezinde oluÅŸan kitlesel sapmayı da ölçer. Metzeler 2.5 inch’ten geniÅŸ jantlarda dinamik balansı tavsiye eder.
Lastik Hizalaması
Arka lastiğiniz söküldüğünde ya da zincir ayarlandığında lastiğin hizasını her zaman kontrol edin. Hizalanmamış lastik; lastiğin aşınmasına, ömrünün kısalmasına ayrıca da dönüşlerde ve virajlarda sorun yaratır.
Lastiklerin Muhafaza Edilmesi
Lastikler serin, kuru, karanlık ve de orta derecede havalandırılan bir yerde saklanmalıdır. Depolanan sıcaklığın yeri değişmemeli 25 santigrat derecenin altında tutulmalıdır. Doğrudan baca borulardan ve de radyatörlerden uzak tutulmalıdır. Ozon; lastik yaşlanmasını hızlandıracaktır, bu yüzden daha yüksek miktarda ozon üreten elektrik motorları vb. gibi elektriksel deşarj yapabilecek aletlerin yanında depolamayın. Yağ ya da benzin gibi şeylerin teması lastiğin kauçuk yapısının bozulmasına neden olup kullanıma uygunsuz hale getirebilir. Böyle bir durumda hemen temiz bir bezle lastiği temizleyin.
HASAR & ONARIM
Lastik Onarımı
Tubeless lastikler: Farklı ulusal hükümetlerin özel düzenlemeleri nedeniyle, lastik onarımına ilişkin genel bir tavsiye veremiyoruz. Ülkenizin düzenlemeleri hakkında bilgi için lütfen distribütörünüze başvurun. Bir lastiği tamir etmenize izin veriliyorsa, yalnızca diş bölgesiyle sınırlı olan küçük delinmeleri mantar başlı tip bir tapa kullanarak onarmanızı öneririz. Tamirci, tamirden ve tamir edilen lastikle ilgili olarak kullanıcıya verilen her türlü talimattan münhasıran sorumludur. Onarılmış iç lastiksiz lastikler asla iç lastik ile kullanılmamalıdır. Tüp tipi lastikler: İç lastik tamirine izin verilmez. Patlak iç lastikli lastiklere yeni bir iç lastik takılmalıdır. Delinmişse, değiştirilmesine ek olarak, lastik ve jant bir uzman tarafından incelenmelidir. Lastikteki delinme lokal vulkanizasyon ile onarılmalıdır, nemin lastik muhafazasına saldırmasını önlemek için bir lastik tamircisi tarafından gerçekleştirilir. Tamirci, tamir edilen lastiğin tamiri ve her türlü muayenesinden kullanıcıya karşı sorumludur.
Yeniden Diş Açma
Performans ve güvenlik üzerinde olumsuz bir etkisi olabileceğinden, motosiklet lastiklerinin diş deseninin yeniden açılmasına veya kesilmesine izin verilmez.
LASTÄ°K YAPILARI
Farklı Yapılar
Üç farklı yapı tipimiz var: çapraz (çapraz katlı olarak da adlandırılır) lastikler (“-”), çapraz kuÅŸaklı lastikler (“B”) ve radyal lastikler (“R”). LastiÄŸin yan ve çevresel kuvvetleri taşıma yeteneÄŸi, her farklı yapı tipi için farklılık gösterir. Bu nedenle, farklı yapı türlerinin bir kombinasyonu motosikletin performansını etkileyebilir. Yalnızca motosiklet üreticilerinin donanım tablolarında listelenen lastik kombinasyonlarına izin verilir.
Farklı Desenler
Metzeler, ön ve arka lastiklerin birbirini tamamlayabilmesi için farklı profillerde ve farklı kullanım türleri için hem ön hem de arka lastikler sunar. Örneğin, bir yol lastiği ile arazi lastiği takılmasına izin verilmez.
Ön ve Arka Marka
Farklı marka ön ve arka lastiklerin aynı anda kullanılması sorunlara neden olabilir. Ne yazık ki, Metzeler lastiklerini tüm rakiplerimizin lastikleriyle birlikte test edemiyoruz ve bu nedenle, güvenlik nedenleriyle, Metzeler lastiklerini hem ön hem de arkada kullanmanızı öneririz.
Lastik Yapısı
Çapraz Katlı (Konvansiyonel) Yapı
Hem konvansiyonel hem de çapraz-katlı olarak bilinen bu karkas, kauçuk kaplı kumaş şeritlerin üst üste bindirildiği katmanlardan ibarettir. Bu katmanların çaprazlama açısı, sayısı ve yapıldığı malzeme, farklı dinamik özellikler ile istenilen hız ve yük kapasitelerine göre değişiklik gösterebilir.
0° Çelik KuÅŸaklı Radyal
Pantentli bir teknolojidir. Tek katmandan ibaret bir kuÅŸak, karkasın çevresi boyunca lastiÄŸin dönüş yönü doÄŸrultusunda sarılarak 0°’ye yakın bir açıya ulaşır.
0° çelik kuÅŸağın avantajları, aşırı yüksek rijitliÄŸinde ve sarma aralığının ayarlanabilir olmasında yatar ki bu da omuzlardan taç kısmına deÄŸiÅŸen seviyede rijitlik verilmesine imkân tanımaktadır.
Pantentli bir teknolojidir. Tek katmandan ibaret bir kuÅŸak, karkasın çevresi boyunca lastiÄŸin dönüş yönü doÄŸrultusunda sarılarak 0°’ye yakın bir açıya ulaşır.
0° çelik kuÅŸağın avantajları, aşırı yüksek rijitliÄŸinde ve sarma aralığının ayarlanabilir olmasında yatar ki bu da omuzlardan taç kısmına deÄŸiÅŸen seviyede rijitlik verilmesine imkân tanımaktadır.
Konvansiyonel Kuşaklı
Bu yapı, kovansiyonel (şivli) kuşak adı verilen iki veya daha fazla katmanla kaplanmış konvansiyonel bir karkastan ibarettir. Karkas ile kuşak arasındaki fark yapıldıkları malzeme ve görevleridir: karkasın ana görevi lastiğe rijitliğini ve yük taşıma kapasitesini kazandırmak iken genellikle aramid liften üretilen kuşak ise merkez-kaç kuvvetlerinden kaynaklanan dinamik deformasyonu azaltmaktır.
Konvansiyonel Kuşaklı Radyal
Bu yapı ise konvansiyonel bir kuşak bindirilmiş radyal bir karkastan ibarettir.
Konvansiyonel kuÅŸaklı lastikten baÅŸlıca farkı, radyal döşenmiÅŸ karkas yapısıdır. Bu da iplerinin bir topuk telinden diÄŸerine, lastiÄŸin etrafında radyal olarak sarılmış olması anlamına gelmektedir. Bu ÅŸekilde viraj kararlılığı, daha düşük ağırlık ve yüksek hız performansı bakımından saÄŸladığı büyük avantajlar ile düşük kesitli lastikler mümkün olabilmektedir. Aşırı yüksek rijitliÄŸi ve sarma aralığının ayarlanabilir olması, lastiÄŸe omuzlardan taç kısmına deÄŸiÅŸen seviyede rijitlik verilmesine imkân vermektedir.