Mevcut elektronik güvenlik sistemlerinin rolü
Mekanizmaların dahil olduÄŸu teknolojinin her alanı gibi motosiklet elektronikleri de zamanla çok hızlı bir ÅŸekide geliÅŸti ve son on yılda gözle görülür bir sıçrama yaptı. GeçmiÅŸte elektronik sistemlerin motosiklet kontrolü üzerindeki müdahalesi fazla stabil görünmese de günümüzde teknolojinin ilerleyiÅŸi birkaç yıl önce imkansız görünen bir sonuca ulaÅŸmayı baÅŸardı: yüksek güvenlik saÄŸlayan elektronik sistemler kullanarak doÄŸal bir insan-makine iliÅŸkisi kurmak.
Elektroniğin ilk adımları
Her motosiklet sürücüsünün motosikletiyle arasında bir iliÅŸkisi vardır ve eÄŸer bir sistem bu ikili arasına girip onları azıcık da olsa rahatsız ederse konu güvenlik bile olsa o sistem direkt olarak sinir bozucu bir hale gelir. GeçmiÅŸte elektronik kontroller henüz olgunlaÅŸmamış haliyle motosiklet dünyasına girdiÄŸinde durum buydu.
2000li yıllarda gördüÄŸümüz ilk çekiÅŸ kontrol cihazlarından bahsediyoruz. Bu tip bir sistem 2 kısımdan oluÅŸur: ilk kısım tehlikeli durumu tespit edip tanımlayabilmelidir (bu durumda arka lastiÄŸin çekiÅŸ kaybetmesinden bahsediyoruz); ikinci kısım ise motora müdahale ederek daha fazla kayma ve muhtemel düÅŸüÅŸleri önlemek için tork çıkışını azaltmalı.
Ä°lk sistemlerde, arka lastiÄŸin tutunma kaybı, tekerleklerin dönüÅŸ hızını okuyan fonik tekerlekler (ABS sistemi için zaten mevcuttur) tarafından kolayca tespit edildi: arka teker önden daha hızlı döndüÄŸünde bu bir kayma olduÄŸu anlamına gelir, bu durumda sistem kontağı keserek saÄŸlanan torku anında sınırlar.
Sinir bozucu kesintiler
Tabii ki tehlike önlenecektir ancak motorun birden durdurmak bir arıza olduÄŸu hissiyatı vereceÄŸpi için sürüÅŸ keyfini mahvedebilir. Aynı ÅŸey ön lastiÄŸin hafifçe yerden yükselmesinde de geçerli, sistem anti-wheelie olarak çalışacaktır. Hatta o zaman bile arka teker ön tekerden daha hızlı döner ve böylelikle cihaz motoru aniden durdurur, tekrar söyleyelim baya agresif bir hareket bu.
Bu nedenle en eski çekiÅŸ (ve tek teker) kontrol sistemleri güvenlik avantajı yerine sürüÅŸü bozan bir durum olarak benimseniyor.
Görünmeyen elektronikler
Zamanla her ÅŸey tamamen deÄŸiÅŸti. Bir taraftan yeni sistemler geliÅŸtirildi, önce kablolu sürüÅŸ teknolojisi, sonrasında eylemsizlik referans sistemi (IRS) ve en sonunda fazlasıyla güçlü kontrol üniteleri. Kablolu sürüÅŸ enjeksiyon klapelerinin gaz kelebeÄŸinin dönüÅŸünden bağımsız olarak doÄŸrudan kontrol edilmesini saÄŸlar, böylece optimum açılma açısının seçilmesine olanak tanır; eylemsiz platform motosikletin konumunun anında bilinmesine olanak tanır; yani eÄŸim (ön ve arkanın batması veya hafiflemesi), yuvarlanma (bükülme açısı) ve sapma (yanal kayma, kayma); sistem aynı zamanda hızlanma ve frenlemeyi de okur. Fonik tekerleklere ek olarak tehlikeli durumların algılanması için çok daha sofistike bir sistem artık kullanımda, bu da kavrama kaybının çok daha hassas bir ÅŸekilde yönetilmesine olanak tanıyarak, eÄŸilirken bile deÄŸerlendirmeyi mümkün kılıyor.
Ek olarak güçlü kontrol üniteleri çok daha kompleks yazılım fonksiyonlarının yaratılabilmesine olanak tanıdı, böylelikle motor sert kesintilerle deÄŸil önden yapılan deÄŸiÅŸikliklerle, gaz kelebeÄŸi konumlarının ve yanma odalarına enjekte edilen yakıtın paralel hassas kontrolüyle kontrol edilmeye baÅŸlandı. Sonuç olarak, çeÅŸitli fonksiyonların çok daha rafine yönetimi özellikle 'doÄŸal motosiklet' kavramıyla ortaya çıkıyor: motor, sanki talimatları ayarlayan bizmiÅŸiz gibi, herhangi bir keskin kesinti olmadan tamamen nötr bir ÅŸekilde yanıt veriyor.
ABS de ayrıca gelişiyor
Benzer bi durum ABS (anti-lock braking system) için de geçerli. Git gide daha da sofistike hale gelen kontroller bu sistemi "görünmez" ve fazlasıyla etkili kıldı, öyle ki pistlerde bile kullanıma elveriÅŸli hale geldi. Eylemsiz platform yine katkı saÄŸlıyor ve kilitlenme önleyici yazılım, bisikletin virajda eÄŸilmesi durumunda frenlemeyi bile yönetiyor; bu, geçmiÅŸte düÅŸünülemeyecek bir iÅŸlev. Sonuçta elektronik katlanarak büyüdü ve bugün iki önemli avantaj sunuyor: gözle görülür bir müdahale yok; güvenlik önemli ölçüde artırıldı. Bunun nedeni aynı zamanda sürüÅŸ memnuniyeti, performans ve güvenlik açısından lehimize oynayan baÅŸka bir unsurun daha var olmasıdır: lastiklerin evrimi.
3. bir faktör: lastikler
Yüksek güvenlik seviyesi ve etkili dinamik tüm geliÅŸtirici grupların çalışmaları ile ulaşılan bir hedeftir, her bir grup bir diÄŸeriyle entegre olmalıdır. Bu nedenle bir motosikletin tasarımı, elektronik mühendislerinin, aerodinamiÄŸe dikkat etmesi gereken mekanik, ÅŸasi ve artık stil mühendisleriyle yakın iÅŸbirliÄŸini gerektirir. Son olarak lastikler kilit bir elementtir,
bu nedenle motosiklet üreticilerinin mühendis ekipleriyle simbiyoz halinde geliÅŸtiriliyorlar. En yüksek derecede destek saÄŸlamaları gerekiyor: elektronik aksam lastiÄŸin tepkisi üzerinde çalışıyor, lastikler elektronik müdahalelere en iyi desteÄŸi sunuyor.
Son yıllarda diÄŸer aksamlarla eÅŸit derecede önemli geliÅŸtirmelere konu olmalarının sebebi de budur. Hamur yapısı, mimari ve profiller geliÅŸti: bugün her kullanım alanının kendine özel ürünleri var, yol, pist, ıslak veya kuru zemin ÅŸartları. Lastikler ve elektronik sistemler arasında (üst düzey ürünlerden bahsediyoruz) teknik olarak inanılmaz bir olgunluÄŸa ulaÅŸtık öyle ki bir hata olasılığı ve buna baÄŸlı olarak düÅŸme oranı ciddi bir ÅŸekilde düÅŸüÅŸe uÄŸradı. Bunun nedeni, lastiklerin sunduÄŸu limitin çok yüksek olması ve bu limite yaklaşılması durumunda elektroniklerin, virajda eÄŸilme, ıslak zemin gibi zorlu durumlarda bile doÄŸal düzeltmelerle önceden müdahale ederek her zaman maksimum güvenlik sunmasıdır.
